Historia

Opublikowana po raz pierwszy w 1947 roku a pisana w mrocznym okresie II wojny światowej Dialektyka oświecenia jest być może pierwszą próbą opisu stanu życia publicznego, w którym „myśl staje się nieuchronnie towarem a język jego reklamą”.

Kim byli i o czym myśleli ludzie walczący ze zniesieniem pańszczyzny? Czego się obawiali? Jakich wartości bronili? Jak postrzegali chłopstwo? I, co najważniejsze: dlaczego nie uważali pańszczyzny za formę niewolnictwa?

Poruszeni. Awans i emocje w socjalistycznej Polsce przywracają pamięć o doświadczeniu mobilności społecznej, elektryzującym temacie debaty publicznej okresu PRLu. 

Książka prezentuje ideowe podstawy polskiego kooperatyzmu mieszkaniowego ‒ ruchu, który sięgał po wzorce awangardowego budownictwa szkół „de Stijl”, „Bauhasu” i Le Corbusiera, ale jednocześnie wypracowywał własne idee, oparte na rozwiązywaniu lokalnych problemów. Opatrzone komentarzami źródła archiwalne tworzą opowieść o tym, jak spółdzielcze budownictwo miało ułatwiać społeczny awans i emancypację warstw niezamożnych, otwierając perspektywę innej, lepszej przyszłości. 

Tom składa się z ośmiu części, które pokazują ewolucję myślową głównych inicjatorów i organizatorów polskiej spółdzielczości mieszkaniowej pierwszej połowy XX wieku – tych którzy chcieli budować „szklane domy”.

Warszawa, wrzesień 1939 roku. O przygotowaniach do wojny, oblężeniu oraz zniszczeniu miasta opowiadają młoda mężatka i ojciec dorosłych synów, stolarz i adwokat, szwaczka i żona dyplomaty, poeta i goniec. Pisali, bo byli przekonani, że ich osobiste przeżycia staną się ważnym świadectwem dla przyszłych pokoleń. Mieli rację.

Obszerna synteza cywilizacji, które powstały po obu brzegach Adriatyku. Idąc śladem Braudela i Matvejevicia, autor opisuje nakładanie się na siebie kultur, religii, aspiracji narodowych, języków, konfliktów.

Książka Tomasza Potkaja to pierwsza całościowa opowieść o Związku Literatów Polskich w PRL-u. Autor wnikliwie śledzi losy instytucji zrzeszającej największe postaci polskiej literatury XX wieku i literatów zapomnianych, dzięki którym jednak obracały się biurokratyczne tryby.

Nowa książka Jakuba Szczęsnego – autora „Witaj w świecie bez architektów” – to subiektywny katalog „małych utopii, projektów i przykładów tego, jak w różnych miejscach i epokach, w różnej skali i na wiele sposobów, ludzie budowali wokół ważnych dla nich tematów wciąż nowe wizje przyszłości”.

„Brakująca połowa dziejów” to opowieść o z trudem zdobywanych przez kobiety prawach, klęskach, brawurowych zwycięstwach, sile oraz determinacji nie tylko wyjątkowych jednostek, lecz także tysięcy anonimowych kobiet – zakonnic, świętych, prostytutek, szlachcianek, żołnierek, chłopek, artystek, rewolucjonistek, pisarek, guwernantek, konspiratorek, handlarek, studentek, gospodyń domowych, lekarek i wielu innych bohaterek życia codziennego.

Książka o Jerzym Sosnkowskim to pierwsza pełna, udokumentowana i bogato ilustrowana prezentacja twórczości i losów tej interesującej postaci.

„Książkę tę poświęciłam zniszczeniom antycznego świata, jakich dopuścili się chrześcijanie. Nie tylko oni ponoszą odpowiedzialność – do zaniku kultury klasycznej przyczyniły się też pożary, powodzie, najazdy i upływ czasu – ja skupiłam się jednak przede wszystkim na atakach wyznawców Chrystusa. Nie oznacza to, że Kościół nie chronił spuścizny antyku. Chronił. Lecz opowieść o tym, co dobrego chrześcijaństwo zrobiło dla zachowania dorobku starożytnych, jest powszechnie znana: w bibliotekach i księgarniach nie brakuje publikacji na ten temat. Losy i cierpienia tych, których chrześcijaństwo pokonało, zostały jednak przemilczane” – pisze na pierwszych stronach Ciemniejącego wieku Catherine Nixey.

Wielowątkowa opowieść o socjalistycznej i kapitalistycznej modernizacji, o prywatyzacji i restrukturyzacji, a także o kształtowaniu się świadomości na temat tych procesów i zmieniającej się w czasie ich ocenie.

Historia tego nurtu opozycji działającej w PRL, który najpierw symbolizowały nazwiska Kuronia i Modzelewskiego, a następnie Kuronia i Michnika, doczekała się już obszernych i rzetelnych opracowań. Torują one drogę - i to przepastną - do dalszych badań, choćby w takich dziedzinach jak historia idei politycznych czy analiza dyskursu politycznego. Michał Siermiński poszedł tą drogą.

Vladimir Tismăneanu kiedy mówi o diable, nie personifikuje zła, lecz ujmuje je w całej głębi jako zło ontologiczne. Systemy totalitarne zmuszały ludzi by żyli w jakimś sztucznym świecie, gdzie nie było możliwe porozumienie nawet z bliskimi, gdzie nie było miejsca na wolność myśli i sumienia. Autor stosuje tu pojęcie nihilizmu i jest przekonany, że jest to nihilizm diaboliczny, radykalnie negujący podstawy człowieczeństwa. To zbrodnia ontologiczna, diaboliczne pogwałcenie bytu. Autor wyciąga wnioski z potworności tej zbrodni: sądzi, że kategoria totalitaryzmu obejmuje zarazem nazizm i komunizm; ten ostatni, jako wcześniejszy w historii, był inspiracją pierwszego.