Socjologia

Emma Goldman jak zwięźle można mówić: o fałszywej świadomości klasowej, wyzysku i potrzebie wspólnej walki robotniczo-inteligenckiej. Po przeczytaniu "Anarchizmu i innych esejów", czekając na „Żyjąc moje życie", idealna lektura, nie tylko w kawiarni przy papierosie, ale również w przerwie w pracy (i fizycznej i umysłowej).

Przełomowa w swoim podejściu do tematu książka łączy perspektywę odgórną z analizą odbioru, opierając się na teorii hegemonii, podejmując przy tym próbę emocjonalnego zrozumienia polityki pamięci i nacjonalizmu. Przedstawia szczegółowe studium przypadku polskiej polityki pamięci począwszy od roku 2015, kiedy do władzy doszło Prawo i Sprawiedliwość, oferując przy tym wgląd w to, jak pamięć ta wykorzystywana jest do budowania poparcia wśród ruchów nacjonalistycznych i populistycznych. Koncentrując się na regionie Podlasia, charakteryzującym się liczną społecznością białoruską oraz historią powojennych starć partyzanckich, podkreśla przy tym złożoną zależność pomiędzy pamięcią, tożsamością oraz polityką we współczesnej Polsce.

„Ludzie zachodniej kultury tworzyli i nieustannie tworzą i powielają stereotypy m.in. o rzekomych dziwactwach seksualnych Japończyków. Od momentu pierwszych kontaktów Zachodu z Japonią powstawały schematy poznawcze, dotyczące różnych sfer życia Japończyków. Największe uproszczenia odnosiły się do ich obyczajowości, zarówno w aspekcie historycznym, jak i współczesnym. Mimo wielu dekad wzajemnych kontaktów w umysłach nadal dominują uproszczenia i genaralizacje, szczególnie w przypadku tak wrażliwych i wzbudzających liczne kontrowersje kwestii jak seks”.

(fragment wstępu)

Daniele Menozzi (ur. 1947) to włoski historyk specjalizujący się w dziejach religii, autor licznych prac z tego zakresu. Szczególnie interesuje go kwestia wojny sprawiedliwej, której poświęcił wiele studiów, a także stosunki między Kościołem a narodem oraz między katolicyzmem a totalitaryzmem.

"Kościół, pokój i wojna w XX wieku. W stronę religijnej delegitymizacji konfliktów" (2008) przedstawia toczone wewnątrz Kościoła katolickiego dyskusje dotyczące pozbawienia wojny legitymizacji religijnej. Począwszy od I wojny światowej, którą papież Benedykt XV nazwał "bezużyteczną rzezią", Menozzi pokazuje kolejne etapy krętej drogi zmierzającej do uznania, że odwoływanie się do religii w celu usprawiedliwienia użycia siły zbrojnej jest niedopuszczalne. 

Mała dywersja to godna reakcja na niegodną pracę.

Zadaniem niniejszej książeczki jest wprowadzenie do zagadnienia małej dywersji w miejscu pracy. Akty małej dywersji są różnorodne, a żaden nie jest gorszy od innego. Nie wymagają broni ani ekwipunku – wykonują je zwykli ludzie razem bądź osobno, z namysłem bądź w emocjach.

W Wolności. Chorobie, na którą nie ma lekarstwa zgodnie ze swoją dialektyczną metodologią (dla jasności: Slavoj Žižek uważa się za spadkobiercę myśli K. Marksa) rozpatruje zagrożenia związane z radykalnym rozumieniem pojęcia wolności, wskazując, że w niektórych formach, w skrajnym rozumieniu wolność może się stać zagrożeniem. Bo przecież wolno nam niszczyć planetę, wolno lekceważyć zalecenia nauki, wolno zachwycać się turbokapitalizmem. W końcu jak pisze Žižek oczywiście uderzenie asteroidy lub erupcja super wulkanu mogą nas zniszczyć, największym zagrożeniem dla ludzkiej populacji, „piątym jeźdźcem” [apokalipsy], jeśli wolicie, jesteśmy my sami”. 

Życie zewnętrzne nie jest reportażem ani rozprawą z socjologii miasta, lecz próbą uchwycenia – poprzez zbiór migawek ze zbiorowej codzienności – realiów pewnej epoki. Co można dostrzec w podparyskiej kolejce czy przy kasie w nowoczesnym supermarkecie? O czym rozmawiają wracające z pracy kobiety? W tych drobnych szczegółach, kawałkach „z oka i ucha”, Ernaux dostrzega znaki przemian społecznych, podziałów klasowych i drobnomieszczańskich aspiracji.

Pracownicy elitarnej klasy menedżerskiej pracują w świecie tożsamości peformatywnej i sygnalizacji cnót, eksponując swoją zdolność do wykonywania zwykłych rzeczy w zasadniczo wyższy i lepszy sposób.

Michael Pollan w swojej książce Odmienne stany roślinności. Jak psychoaktywne rośliny wpływają na nasz umysł przedstawia odwieczne i głębokie związki ludzi z roślinami psychoaktywnymi. Autor bada trzy niezwykłe substancje: morfinę, kofeinę oraz meskalinę. Każda z nich otwiera okno na inne aspekty zmiany świadomości – od uspokojenia, przez pobudzenie, po doświadczenia mistyczne.

Co jest nie tak z Polską? Jakie są źródła patologii życia publicznego? Takie pytania zadaje sobie wielu z nas, obserwując polską rzeczywistość. Jan Śpiewak zabiera nas w podróż po Patopaństwie. To opowieści o kraju, w którym feudalizm i dziki kapitalizm podają sobie ręce nad głowami obywateli. O januszexie, który przebrał się za europejskie państwo. O szlacheckim folwarku, który nigdy nie umarł, a w III RP wręcz się odrodził.

This book serves as a visual archive of a pivotal moment in Belarusian history, documenting the 2020-2021 protests while drawing parallels with the 2019-2020 Hong Kong movement.

Published in late 2024, just before Belarus’s 2025 elections, it highlights ongoing repression, with thousands of political prisoners and around a million people forced to flee. The author connects the protests in Belarus and Hong Kong as examples of modern resistance shaped by digital control and China's geopolitical influence.

Budzisz się rano i okazuje się, że masz dodatkową tożsamość – sobowtóra, który jest prawie tobą, a jednak wcale nie jest. A ten sobowtór zajmuje się tym, co jest twoją specjalnością, ale propaguje wszystko to, przeciw czemu przez całe życie walczyłaś.

Coś takiego spotkało uznaną aktywistkę i intelektualistkę Naomi Klein. Stanęła twarzą w twarz z sobowtórką, której poglądy są dla niej odstręczające, ale nosi identyczne imię, a jej publiczny wizerunek jest na tyle podobny do wizerunku Klein, że ludzie zaczęli je mylić.

Książka Jak wytwarzany jest slums? Studium przypadku mieszkańców Kibery i Korogocho w Nairobi powstała na podstawie pogłębionych badań terenowych w Kenii. To propozycja antropologicznego ujęcia tzw. slumsów łącząca teorię z etnograficzną praktyką. Autorka kwestionuje dominujące potoczne oraz naukowe dyskursy o slumsach.

Współczesność to przestrzeń pełna dynamicznych przemian, splątanych sensów i codziennych paradoksów – tak portretuje ją zbiór mini esejów Spis natur. O mieście, technologii, sztuce i współczesnych obyczajach prof. Marka Krajewskiego. Ten swoisty spis natur pozwala wyrazić to, czym dziś żyjemy i co nas określa: technologiczne przeobrażenia, pulsujące życie miejskie, zmieniającą się obyczajowość.

Nieufni wobec państwa i wszelkich instytucji. Wiecznie narzekający i niezadowoleni. Pełni obaw i lęków. A jednocześnie gotowi do ogromnej mobilizacji w czasie kryzysu i pomagania innym, gdy są w potrzebie. Tacy są mieszkańcy Traumalandu.