O muzyce i dźwięku

Muzyka polska po Szymanowskim to historia muzyki polskiej II połowy XX wieku, opowieść o tym, z jakimi trudnościami mierzyli się kompozytorzy od lat 40. do końca lat 90. Autor nierozerwalnie wiąże twórczość kompozytorską z wydarzeniami, które w tym czasie miały miejsce w Polsce i poza jej granicami. Pokazuje źródła powstawania utworów, sukcesy ich prawykonań oraz późniejsze losy. Ale przede wszystkim zagłębia się w samą istotę dzieł powstałych w tym czasie, analizując dogłębnie techniki kompozytorskie, inspiracje oraz dobór instrumentów i głosów.

„Estetyka muzyki” Rogera Scrutona to pierwsza pełna publikacja przedstawiająca charakter i znaczenie muzyki z perspektywy filozofii analitycznej. To także jedyne ujęcie tematu tak bogato ilustrowane przykładami muzycznymi. Podstawą tomu stały się wykłady Rogera Scrutona wygłaszane na Uniwersytecie Bostońskim, przekształcone w obszerne dzieło obejmujące fundamentalne zagadnienia z zakresu estetyki muzycznej.

Gdy za żelazną kurtyną niezmiennie trwa Orwellowski „rok 1984”, najlepszym sposobem, by wskoczyć w inną rzeczywistość, jest założenie zespołu rockowego.

Do tego właśnie 1984 zabiera nas w podróż w czasie Rafał Księżyk. Był to rok przełomowy dla polskiej muzyki rockowej. Doszła wtedy do głosu młodzież, która dorastała w realiach stanu wojennego. A najdobitniej przemówiła ta z mniejszych miast.

Tych dziesięć zarejestrowanych i opublikowanych rozmów to jednocześnie dziesięć szczególnych sytuacji komunikacyjnych pozwalających na zrekonstruowanie losu artysty muzycznego we współczesnej Polsce.

Na kartach Piosenek warszawskich przewija się ferajna barwnych postaci, prawdziwych, zmyślonych i legendarnych. Spotykają się Czarna Mańka i Olga z ulicy Mandarynki, Tata Tasiemka i Papa Jawor, Krwawy Wiktor i hetman Piotr Ożarowski, jubilat Jarzyna i Rum-Helka, ekipa z Ursynowa i łobuzy z Kercelaka. Występują Czesław Niemen, Molesta, Agnieszka Osiecka, Stanisław Grzesiuk, Irena Santor, Andrzej Włast, sanah, Władysław Szpilman, Dezerter, Orkiestra Uliczna z Chmielnej, Wojciech Młynarski, Hemp Gru… ponad klasami społecznymi, stylami muzycznymi, granicami dzielnic i wiekami złożonej historii Warszawy. Od pieśni z końca XVIII wieku o insurekcji kościuszkowskiej po kawałek z 2023 roku, w którym raper Kaz Bałagane pyta „Jak żyć w WWA?”.

Najlepsza książka muzyczna 2023 roku w rankingach „Rolling Stone’a”, „Variety”, „Kirkus Reviews” oraz Pitchforka.

Choć Lou Reed zmarł w 2013 roku, jego obecność w świecie popkultury jest coraz silniej odczuwalna. Był nie tylko wielkim rockowym poetą: to on połączył popowe brzmienie z europejską awangardą, co na zawsze odmieniło amerykańską kulturę.

 Przekraczanie granic formalnych i treściowych wpisane jest w los eksperymentującego artysty, a takim bez wątpienia jest Krzysztof Knittel, twórca niezależny, tańczący, a może igrający z kanonami. 

Pasjonująca opowieść o starych polskich płytach… o fonografii z dawnych czasów, która postrzegana najpierw jako prymitywna technicznie ciekawostka, dzięki nieustannemu rozwojowi procesu zapisywania i odczytywania dźwięku, doskonaleniu urządzeń i zwiększającej się roli reżysera, stała się potężnym narzędziem XX-wiecznej kultury, umożliwiła bowiem powstanie kultury masowej. 

Co łączy Matę ze św. Aleksym?

Czemu, według Ryfy Ri, warto żyć w zgodzie ze swoim rytmem?

Ile wspólnego mają Młody Simba i młody Werter?

Niezwykła opowieść o narodzinach i ewolucji jednego z najpopularniejszych gatunków muzyki opowiedziana przez Questlove’a – kultową postać świata hip hopu, współzałożyciela zespołu The Roots, szcześciokrotnego zdobywcę nagrody Grammy.

Książka podejmuje zagadnienie muzyki ambient jako gatunku muzycznego oraz kategorii opisowej współczesnej kultury muzycznej. Stanowi syntezę perspektyw poznawczych, możliwych do wykorzystania przy analizie ambientu oraz historyczny przegląd praktyk artystycznych związanych z ambientem, oraz szeroko pojętą muzyką tła.

Książka została opracowana na podstawie długotrwałych badań terenowych w północnym Malawi. Piotr Cichocki w nieoczekiwany sposób splata w niej ścieżki myślenia i dyscypliny: antropologię dźwięku i akustemologię, postkolonializm i religionzawstwo, etnografię zaangażowaną i afrykanistykę.

Książka Karma Kamana. Oddech poświęcona jest działaniom artystycznym Krzysztofa „Kamana” Kłosowicza (1981–2020), założyciela legendarnych grup Miki Mousoleum i The Big-Bit.

W książce zanalizowano wybrane zdarzenia dźwiękowe będące elementami codziennej, gęstej tkanki sonicznej Warszawy przełomu XIX i XX wieku.
 

W numerze #44 wracamy do relacji między awangardą i muzyką popularną. Zapuszczamy się na tereny muzyki nominalnie funkcjonującej jako „pop”, ustawianej w opozycji nawet do wielu nurtów muzyki popularnej (na czele z rockiem). Interesuje nas wszystko co w popie „dziwne”, nieoczywiste, budzące bezradność niemożności zaszufladkowania, domagające się owego przedrostka „avant”. Wsłuchujemy się (a także wpatrujemy) również w eksperymenty z wykorzystaniem popu jako materiału, czy odniesienia przez rozmaite awangardy. To numer o dwóch wektorach eksperymentów z dźwiękiem, słowem, kompozycją. Dużo w nim blichtru, przesytu, queerowania, gier, odniesień. Znajdzie się tu nawet i szczypta konfabulacji.