Glissando #27 - Dziecko

Mogłoby się wydawać, że o dzieciach powiedziano dotąd już wszystko. Od sentymentalnych wspomnień z dzieciństwa, przez podręczniki psychologii rozwojowej po płyty, gry i zabawki dla najmłodszych – każdy: rodzic, nauczyciel czy wydawca zdaje się mieć coś istotnego do powiedzenia w ich sprawie. Tym większym wyzwaniem okazało się podjęcie paradoksalnie niszowego tematu dziecka w sztuce współczesnej i dokonanie tego w sposób całościowy i nieinfantylny, choć zarazem nie pozbawiony humoru!

Na okładkę G#27 trafiła bajecznie kolorowa i ulotna bańka mydlana, a do współtworzenia „dziecięcego” numeru magazynu Glissando – obejmującego ostatecznie 158 stron i 29 artykułów – zaprosiliśmy polskich i zagranicznych ekspertów: artystów, naukowców i edukatorów, prezentujących najnowsze i najbardziej obiecujące w naszym odczuciu odkrycia, idee i ich praktyczne realizacje związane z relacją dziecko i dźwięk, czy też szerzej: dziecko – dźwięk, obraz i ruch i tzw. kulturą dziecięcą. Wielowymiarowość tej kultury, a zarazem wprowadzenie w problematykę poszczególnych części pisma stanowi wstęp redaktorki prowadzącej numeru Barbary Boguni.

Neurogry:sensoria to dział poświęcony dociekaniom nad neurosensorycznymi korelatami audialnej aktywności dziecka począwszy od prenatalnego środowiska dźwiękowego i niemowlęcej kołyski, znajdującym także swoje odbicie w twórczości artystycznej dorosłych (tekty Beniamina Głuszka, Macieja Bączyka). Wśród tekstów znalazły się tutaj zarówno dysputy naukowe oparte na badaniach empirycznych (Nina Kraus/Erika Skoe, Justyna Stasiowska), jak i bogato ilustrowane analizy-eseje (Anna Chęćka-Gotkowicz).

Gaworzenie to dział, w którym istotne miejsce zajmuje słowo i narracja, a który otwiera rozprawa Krzysztofa Moraczewskiego poświęcona definicji kultury tworzonej dla i przez dzieci. Głoski i sylaby dziecięcej „przedjęzykowej” paplaniny, którą wtórnie zafascynowali się letryści opisuje w swoim tekście Anna Winkler, postulując „odmłodzenie” kultury przez powrót do słowa-dźwięku. Słowa uformowane w skończoną całość tworzą libretto w zapomnianym gatunku oper dziecięcych, którego dzieje i wybrane przykłady analizuje Maria Majewska. Traumatyczne historie z dzieciństwa jako czynnik kształtujący wyobraźnię kompozytorów współczesnych to temat artykułu Piotra Tabakiernika, zaś popkulturowe fascynacje sprzed lat stały się motywem przewodnim osobistej opowieści-podróży w dźwiękową, awangardową przeszłość Bartka Chacińskiego.

Dział Zabawa i edukacja akcentujące twórcze i oryginalne metody łączące „przyjemne z pożytecznym” i akcentujące konieczność zintegrowanego rozwijania zdolności muzycznych, plastycznych, tanecznych i ruchowych dziecka-ucznia w oparciu o zasadę learning by doing oraz nowoczesne narzędzia technologiczne. Wśród artykułów znaleźć tutaj można rzetelny opis metody Gordona prezentowany przez jej praktyków – Jolantę i Miłosza Gawryłkiewiczów, czy prezentację EARS 2 i Compose with Sounds pióra ich pomysłodawcy Leigh Landy’ego. Nie zabrakło także refleksji nad swobodną aktywnością dzieci w tzw. sensorycznych placach zabaw (Ewelina Chatłas) i właściwym im paratenecznym gestom i ruchom (Alicja Ungeheuer-Gołąb).

Technologies and Music Education in Central-Northern Europe jest działem anglojęzycznym stanowiącym logiczną kontynuację poprzedniego działu poświęconego zabawie i edukacji. Tym razem szczególny nacisk położono na doświadczenia edukatorów i animatorów artystycznych w środkowo-północnej Europie (Finlandia, Norwegia, Polska), przedstawienie metod i narzędzi ich działań z dziećmi i młodzieżą. Istotną częścią działu jest skrót wielowątkowej debaty na temat edukacji muzycznej w Polsce, której uczestnikami byli m.in. Hanna Gawrońska i Jan Topolski.

……………

KRAKÓW INTUICYJNIE – improwizacja i intuicja to sfery aktywności artystycznej, w której uczestniczyć mogą zarówno dzieci, jak i dorośli. „Kraków intuicyjnie” to kolejna odsłona miejskich dźwiękowych eksploracji dokonywanych przez redakcję magazynu Glissanda, tym razem pod kierunkiem Krzysztofa Pietraszewskiego. W tej części G#27 – obejmującej siedem tekstów polskich i angielskich – zaprezentowana została rozwijająca się od przeszło 15 lat krakowska scena eksperymentalno-improwizacyjna na czele z jej protoplastami: Markiem Chołoniewskim i Rafałem Mazurem, kontynuatorami Marcinem Barskim i Konradem Gęcą oraz kreatywnymi wykonawcami Michałem Dymnym, Denisem Kolokolem czy Philipem Palmerem (by wymienić zaledwie kilku).

Varia krakowskie to mocny blackmetalowy akcent na koniec G#27, w którym Mateusz Felczak prezentuje wyróżniające się formacje tego gatunku pochodzące z Małopolski.

G#27 zamyka płyta zaprzyjaźnionego Bółt Records – „dokument z lekcji” stworzona specjalnie dla Glissanda „Dziecko” przez Joannę Bronisławską i Wojciecha Kucharczyka.

7 / 2015: SPIS TREŚCI

CD: Jest LEKCJA, jest TEMAT Joanna Bronisławska

intro

Dziecko i dźwięki – od pierwszego krzyku do baby disco, czyli o wymiarach współczesnej kultury dziecięcej Barbara Bogunia

neurogry: sensoria

Z małej chmury duży deszcz: o tym, jak nauka muzyki w dzieciństwie kształtuje mózg dorosłego Erika Skoe, Nina Kraus, przeł. Urszula Jakimczak

Zabawki, muzyka i mózg Beniamin Głuszek

Anamneza: muzyczna wędrówka do źródeł Anna Chęćka-Gotkowicz

Hush little baby – biały szum i kołysanki w walce o uciszenie dziecka Justyna Stasiowska

Mleczne medium Maciej Bączyk

gaworzenie

Dwa światy: muzyka dziecieca i muzyka dla dzieci Krzysztof Moraczewski

Tu ważny jest adresat! Krótka historia przedstawień muzycznych dla dzieci Maria Majewska

Cofnąć kulturę, cofnąć wychowanie Anna Winkler

skorupki Piotr Tabakiernik

Eksperymenty na dzieciach. Jak Reksio, Kleks i Pirx stali się dla mnie przez przypadek bohaterami muzycznej awangardy Bartłomiej Chaciński

zabawa i edukacja

Dźwiękowe place zabaw dla dzieci: idea i realizacja Ewelina Chatłas

Gdy tańczę, to mówię. Pro- i parataneczne komunikowanie się dziecka ze światem Alicja Ungehauer-Gołąb

Co ty Jerz? Nic. A ty Igor? Z Jerzem Rogiewiczem i Igorem Nikiforowem rozmawia Ryszard Gawroński

Dlaczego tak uparcie tkwimy przy teorii uczenia się muzyki profesora Edwina Eliasa Gordona? Jolanta Gawryłkiewicz, Miłosz Gawryłkiewicz

Wprowadzanie młodzieży w świat organizowania dźwięków: EARS2 i Compose With Sounds Leigh Landy, przeł. Małgorzata Cnota.

Technologies and Music Education in Central-Northern Europe

[EN] On Infants Without Infantility: an Intercity Debate Between Art Educators Hanna Gawrońska, Paulina Celińska, Viola Łabanow, Jan Topolski, Barbara Bogunia, trans. Agata Klichowska

[EN] When You Listen „It” Listens Back. Thoughts on Developing The LAB for Children in Hailuoto, Finland; or, an Attempt to Formulate Chaos in Process Antye Greie-Ripatti

[EN] Making Digital Music Tools For Children Jøran Rudi

KRAKÓW INTUICYJNIE

Instytut Intuicji, czyli improwizowany Kraków Rafał Mazur

Open Sessions. Gra o sumie niezerowej z Michałem Dymnym i Piotrem Żyłą rozmawia Paweł Szczepanik

Krótka historia muzykoterapii – porażki z przeszłości, teraźniejszość oraz plany porażek na przyszłość Konrad Gęca

Małe jest piękne: Audiotong i Mathka z Marcinem Barskim rozmawia Krzysztof Pietraszewski

[EN] Genesis of the Sound Philip Palmer

[EN] Dancing in a Stuck Elevator z Tomkiem Chołoniewskim i Denisem Kolokolem rozmawia Olga Drenda

U źródła: Marek Chołoniewski Anna Szwajgier

varia

Czarno to widzę. Plamy i pętle z M. rozmawia Mateusz Felczak

Marginesy marginesów – „rewolucyjna praktyka artystyczna” Adama Metzgera Marcin Barski, Łukasz Kozak