O prawach kobiet, o systemowej i indywidualnej przemocy doświadczanej przez kobiety, dyskutują dziś wszyscy. Żyjąc w patriarchalnych systemach, często nie dostrzegamy, że siedzimy w nich po uszy i wcale nie jest on tak „naturalny”, jak nam się wmawia. Jednak, żeby wyjść poza utarte stwierdzenia, najpierw należy je dostrzec i zdiagnozować. Także u siebie. Przygotowaliśmy listę książek o patriarchacie, które pomagają obnażyć tendencyjność systemu, poznać sytuację kobiet, zobaczyć ich siłę, książki, które dają nadzieję. Przyszłość jest kobietą!

 

 

🛒 Niewidzialne kobiety. Jak dane tworzą świat skrojony pod mężczyzn,

Caroline Criado Perez, tłum. Anna Sak, Karakter, Kraków 2020

Caroline Criado Perez podjęła się ogromnego przedsięwzięcia. Przeanalizowała imponującą ilość materiału od Norwegii po Argentynę i RPA i od Stanów Zjednoczonych po Japonię. Na setkach przykładów przedstawiła, że domyślnym użytkownikiem większości produktów i usług są mężczyźni. Opisała też, jak to wpływa na codzienne życie drugiej połowy ludzkości. Kobiety są systematycznie dyskryminowane we wszystkich rodzajach życia, od języka, poprzez edukację, ochronę zdrowia, normy obowiązujące w miejscach pracy, system ochrony pracy po system podatkowy i zarządzanie, nie mówiąc już o braku kobiet na kartach historii. Niewidzialne kobiety. Jak dane tworzą świat skrojony pod mężczyzn to książka obnażająca seksistowski charakter świata, w którym żyjemy.

 

 

🛒 Mężczyźni objaśniają mi świat,

Rebecca Solnit, tłum. Anna Dzierzgowska, Karakter, Kraków 2017

Książka Mężczyźni objaśniają mi świat Rebeki Solnit to zbiór esejów o przemocy mężczyzn wobec kobiet. Zaczyna się niewinnie, od sytuacji, która może być odebrana jako towarzyska niezręczność, ale też jako przejaw dominacji, emanacji patriarchalnego systemu i przemocy symbolicznej. Rebecca Solnit relacjonuje różne formy przemocy wobec kobiet od symbolicznej do fizycznej, a jej teksty dają do myślenia. To pozycja obowiązkowa bez względu na płeć.

 

 

🛒 Kobiety w Polsce 1945-1989: Nowoczesność-równouprawnienie-komunizm,

Małgorzata Fidelis, Barbara Klich-Kluczewska, Piotr Perkowski, Katarzyna Stańczak-Wiślicz, Universitas, Kraków 2020

Przedmiotem książki Kobiety w Polsce 1945-1989 jest analiza losów kobiet od zakończenia II Wojny Światowej do upadku komunizmu w Polsce. Opierając się na źródłach historycznych, porusza zagadnienia w kontekście tytułowych haseł tj. nowoczesności, równouprawnienia i komunizmu. Tymi zagadnieniami są aktywność polityczna, doświadczenia kobiet pracujących w mieście i na wsi, podział ról w rodzinie, awans edukacyjny, biopolityka i kultura urody. To książka o feminizmie w PRL.

 

 

🛒 Matka wszystkich pytań,

Rebecca Solnit, tłum. Barbara Kopeć-Umiastowska, Karakter, Kraków 2021

W swojej najnowszej publikacji Rebecca Solnit analizuje formy opresji wobec kobiet pomijanych, onieśmielanych, dyscyplinowanych, wobec których stosowana jest przemoc fizyczna i psychiczna. Dużo miejsca poświęca zagadnieniu uciszania, gdyż neguje ono prawo do samookreślania, wyrażania zgody lub niezgody, do własnej interpretacji i narracji. „W książce upomina się o prawo kobiet do samostanowienia, wolności wyboru, pełni praw reprodukcyjnych, a także o stworzenie nowego kanonu literackiego, który nie będzie mizoginiczny”. W książce Matka wszystkich pytań dla polskiego czytelnika wybrzmiewa szczególnie mocno tekst o aborcji i prawach reprodukcyjnych.

 

 

🛒 Jak mówić o sobie dobrze? Opowiedz swoją historię i rozwiń skrzydła w życiu i biznesie, Aleksandra Więcka, Zwierciadło, Warszawa 2020

Kobietom jest o wiele trudniej mówić o sobie dobrze niż mężczyznom. Od najmłodszych lat odbiera się im głos. Nie wierzą, że mają coś ciekawego do przekazania. Poradnik Aleksandry Więckiej zawiera praktyczne ćwiczenia, mnóstwo przykładów angażujących wypowiedzi i skondensowanej wiedzy. Książka Jak mówić o sobie dobrze? powinna znaleźć się na półce każdej mówczyni.  

 

 

🛒 Czarownice. Niezwyciężona siła kobiet,

Mona Chollet, tłum. Sławomir Królak, Karakter, Kraków 2019

Książka Mony Chollet to zbiór esejów o figurze czarownicy, który czasem jest narzędziem wykluczenia kobiet, a kiedy indziej orężem do walki z patriarchatem. Na niezliczonych przykładach z historii, literatury, popkultury, polityki i życia codziennego autorka analizuje mechanizmy wykluczenia kobiet, które nie chciały wpisać się w tradycyjne role społeczne. Czarownice. Niezwyciężona siła kobiet o książka, która jednocześnie fascynuje i wzbudza irytację, burząc tradycyjne schematy myślenia.

 

 

🛒 Cyfrodziewczyny,

Karolina Wasielewska, Krytyka Polityczna, Warszawa 2020

Feminizm w PRL to zagadnienie, które pojawia się niezwykle rzadko. Dzisiaj branża IT jest zdominowana przez mężczyzn, ale mało kto wie, że czasach PRL kobiety na równi z mężczyznami konstruowały i programowały pierwsze komputery. Cyfrodziewczyny to reportaż o pionierkach polskiej informatyki, książka o kobietach sukcesu, które historia zepchnęła na drugi plan.

 

 

🛒 Niepodległe. Kobiety a dyskurs narodowy,

red. Magda Lipska, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, 2018

Niepodległe. Kobiety a dyskurs narodowy to katalog do wystawy o tym samym tytule, która odbyła się w MSN w Warszawie w 2019 roku. Teksty zamieszczone w publikacji obnażają patriarchalne struktury kultury zachodniej, które dla wielu, również wielu kobiet, wydają się naturalne i przezroczyste, choć wcale takie nie są, a jego jedynymi beneficjentami są mężczyźni. W książce o patriarchacie są poruszane tematy od kwestii queerowych i feministycznych, przez współczesny militaryzm po prawa reprodukcyjne kobiet w kontekście mitów narodowych.

 

🛒 Gdzie są architektki?,

Despina Stratigakos, tłum. Agnieszka Rasmus-Zgorzelska, Centrum Architektury, Warszawa 2019

Kanadyjska badaczka i historyczka architektury szuka odpowiedzi na tytułowe pytanie - gdzie są architektki? Szuka przyczyn nieobecności i wykluczenia kobiet oraz ich dorobku twórczego w architekturze. Czy płeć w jakikolwiek sposób wpływa na karierę architektek? Co pod tym względem zmieniło się w ciągu ostatniego stulecia? Książka Gdzie są architektki, pomoże znaleźć odpowiedzi na te pytania.

 

 

🛒 Salve Femina,

Magdalena Gaładyk, Albus, 2021

Osoby, którym przypadły do gustu portrety odważnych kobiet w "Tupeciarach", powinny zajrzeć do książki Salve Femina Magdaleny Gaładyk. Opisane i zilustrowane są w niej figury ponad stu Polek - bezkompromisowych, wybitnych i sprawczych, które zapisały się w historii polskiego feminizmu. Na subiektywnie wybranej  liście znajdują się takie nazwiska jak Maria Konopnicka, Narcyza Żmichowska, Maria Czubaszek, Krystyna Kofta czy Olga Tokarczuk. Sylwetki prekursorek różnych dziedzin, fragmenty wypowiedzi i cytaty, układają się w historię polskiego feminizmu.

 

🛒 Czerwona Róża. Ilustrowana biografia Róży Luksemburg,

Kate Evans, Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox, Poznań 2020

Książka Czerwona Róża to biografia kobiety, która zbuntowała się wobec swojej żydowskiej rodziny i konformistycznych znajomych z uniwersytetu. Była jedną z czołowych myślicielek w teoretycznym kanonie rewolucyjnego socjalizmu, a jej głos był słyszalny w świecie wrogo nastawionym do niezależnych kobiet. Będąc wrażliwą i odważną osobą, szybko stała się rozpoznawalną działaczką, walczącą o takie wartości jak równość i sprawiedliwość społeczna. Biografia Róży Luksemburg jest przedstawiona w formie komiksu, dzięki czemu treść jest łatwa do przyswojenia dla każdego czytelnika.

 

 

🛒 Kobieta, afekt i pragnienie we współczesnym malarstwie,

Redakcja: Natalia Sielewicz, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Warszawa 2019

Publikacja Kobieta, afekt i pragnienie we współczesnym malarstwie stanowi katalog do wystawy o tym samym tytule, która odbyła się w warszawskim MSN latem 2019 roku. Jest albumem po współczesnym malarstwie kobiet. Oprócz tego wewnątrz znajdziemy esej kuratorki - Natalii Sielewicz, 5 tekstów literackich inspirowanych malarstwem przedstawionym na wystawie, a także biogramy 50 artystek, zaproszonych do zaprezentowania swoich prac w ramach wystawy.

 

 

🛒 Tupeciary. O kobietach, które robią to, co chcą 1 

Pénélope Bagieu, przekład: Agnieszka Pączka-Torelli, Anna Pączka, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2018

🛒 Tupeciary. O kobietach, które robią to, co chcą 2

Pénélope Bagieu, przekład: Agnieszka Pączka-Torelli, Anna Pączka, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2020

Oba komiksy Pénélope Bagieu to historie kobiet, które nie dały się zamknąć w stereotypach, oczekiwanych społecznie rolach i patriarchalnych wyznacznikach co kobieta powinna, a czego nie. Ich przygody są napisane w pełen pasji i zadziorny sposób, dzięki czemu podbijają serca czytelniczek. Komiks „o kobietach, które robią to, co chcą” to uniwersalne i wzmacniające historie kobiet, które potrafiły postawić na swoim. Tomy nie łączą się i może je czytać niezależnie w dowolnej kolejności.