Architektura jest jedną z tych dziedzin, która wymaga ciągłego poszerzania horyzontów i obserwacji zmieniającego się świata. Zebraliśmy książki na prezent dla architekta / architektki. Będzie trochę o architekturze modernistycznej i o pewnym mieście zbudowanym z „piany fal i chmur”. Pokażemy wyjątkowe książki o architekturze PRL, opisane z zupełnie niecodziennej perspektywy, a także zajrzymy na półkę z bestsellerami. Ostatnia pozycja może Was zaskoczyć. Sprawdźcie, co wybraliśmy.
Architektura Izraela
W tym roku pojawiły się dwie ciekawe nowości mówiące o architekturze Izraela, do których warto zajrzeć. Będzie o słynnym Białym Mieście, o kibucach i architektach, budujących miasto od podstaw. Jedno jest pewne, ten wybór spodoba się miłośnikom i miłośniczkom modernizmu.
Dom dla kultury. Spojrzenie na architekturę kibuców i kołchozów, Nicolas Grospierre
Nicolas Grospierre to fotograf architektury francuskiego pochodzenia. W swoim najnowszym fotoalbumie pokazuje podobieństwa między budynkami kibuców i kołchozów wzniesionych w miejscach oddalonych od siebie setki kilometrów: w Izraelu, Litwie, Łotwie i Estonii. Choć dzieli je odległość geograficzna oraz przepaść polityczna i kulturowa, to język architektury modernistycznej sprawdza się bardzo podobnie. Projekt wyróżnia się walorami artystycznymi i stanowi kontynuację języka wizualnego, skupionego na powtarzalności form w architekturze modernizmu, obecnych niezależnie od funkcji.
Białe miasto, czarne miasto. Architektura i wojna w Tel Awiwie i Jafie, Sharon Rotbard
Mit Tel Awiwu opisuje je jako białe, modernistyczne miasto, które wybudowano na wydmach z „piany fali i chmur”. Historia ta jednak nie jest wyczerpująca, ponieważ powstanie Tel Awiwu łączy się również z wyburzeniem części Jaffy, dzielnicy Arabów, która do 1949 roku była osobnym miastem. Sharon Rotbard, architekt urodzony w Tel Awiwie, opisuje należące do listy UNESCO Białe Miasto, jako wynik działań marketingowych, a także zabiera czytelnika, do nieco ciemniejszych dzielnic, bardziej oddalonych od morza.
Adrichalim/Architekci, red. Bogna Świątkowska
Świetną lekturą uzupełniającą tego tematu, jest zbiór tekstów pod redakcją Bogny Świątkowskiej. To mały leksykon żydowskich architektów, którzy w XX wieku wyjechali z terenów polskich i stali się ikonicznymi postaciami architektury izraelskiej. Projektowanie architektury państwa izraelskiego było dla nich niepowtarzalną okazją do kreatywnego formułowania i wprowadzenia w życie własnego sposobu budowania przestrzeni i społeczności.
Architektura PRL
Architektura PRL to temat rzeka. Zbadano ją i napisano o niej już naprawdę w sporo, ale w tym zestawieniu wymieniamy perełki. Książki, które eksplorują temat od zupełnie nietradycyjnej strony. Zajrzymy do dokumentów KC PZPR i jego pomysłów na zabudowanie przestrzenne, rozejrzymy się po wnętrzach socrealistycznych, a na koniec z nostalgią przejedziemy się po dawnych ośrodkach turystycznych.
Architektura i urbanistyka w dokumentach KC PZPR, Andrzej Skalimowski
Mnóstwo informacji o architekturze PRL, urbanistyce i planowaniu przestrzennym możemy znaleźć w protokołach najwyższych instancji partyjnych – Biura Politycznego i Sekretariatu Komitetu Centralnego. Książka Architektura i urbanistyka w dokumentach KC PZPR powstała z tekstów źródłowych - 142 protokołów posiedzeń Biura Politycznego, Biura Organizacyjnego i Sekretariatu Komitetu Centralnego. Na posiedzeniach dyskutowano i uchwalano realizacje architektoniczne i urbanistyczne w latach 1946–1988. To znakomity pomysł na prezent dla wszystkich miłośników i miłośniczek architektury PRL.
Socrealizm i socrealizmy. Architektura wnętrz w Polsce 1949-1956, Aleksandra Sumorok
Książka Aleksandry Sumorok to pierwsza monografia poświęcona wnętrzom, które powstały w okresie realizmu socjalistycznego. Ogromnym atutem książki są bogate ilustracje oraz przekrojowy charakter książki. Można tu znaleźć wnętrza instytucji kultury jak teatry, kina, domy kultury, ale też o charakterze edukacyjnym, usługowym, rekreacyjnym, oraz gmachy władz państwowych. Realizacje mają wystrój typowy, ale są też takie, które wyróżniają się artystycznym sznytem. „Książka pokazuje, w jaki sposób język doktrynalny, przekładany przez twórców – nierzadko zakorzenionych w modernizmie – na języki praktyki artystycznej, wytwarzał formy zasadniczo odmienne od tych oficjalnie postulowanych”.
Ostatni turnus. Pocztówki z wczasów w PRL-u, Marcin Wojdak
Miłośnikom architektury PRL i urbexu proponujemy zajrzenie do książki Marcina Wojdaka Ostatni turnus. Pocztówki z wczasów w PRL-u. Autor zabiera czytelnika w podróż do świata, gdzie jeszcze kilkadziesiąt lat temu Polacy chętnie spędzali wakacje, a dzisiaj odchodzi w zapomnienie. Wojdak dokumentuje architekturę, która przemija: urokliwe miejsca, stołówki pokryte kurzem i archaiczne domki letniskowe. Większość z tych miejsc niszczeje, choć niektóre jeszcze przyjmują gości. To pocztówki z epoki, która na naszych oczach znika bezpowrotnie.
Bestsellery architektoniczne
Gdy nie wiadomo jaką książkę wybrać, warto zerknąć na to, co się najchętniej czyta.
Gdynia obiecana, Grzegorz Piątek
Jeśli chodzi o polecenia prezentowe, każda książka Grzegorza Piątka będzie pewniakiem. Zachęcamy sięgnąć do świeżo wydanej pozycji, czyli Gdynia obiecana. Gdynię zbudowano od podstaw w związku z powstaniem portu. Miasto to stało się swego rodzaju laboratorium, gdzie można było zacząć wszystko od początku bez krępujących ograniczeń. To fascynująca opowieść o budowaniu miasta od podstaw oraz marzeniu o doskonałym mieście i idealnej Polsce.
Architektki. Czy kobiety zaprojektują lepsze miasta, Agata Twardoch
Kobiety zajmujące się projektowaniem architektury są mniej docenianie, rzadziej nagradzane i jest im trudniej, bo ciągle muszą udowadniać swoją wartość. Książka Agaty Twardoch powstała w celu pokazania kobiecych wzorców w branży architektonicznej oraz przedstawienia ich dorobku. Publikacja dzieli się na 4 części i zawiera rozmowy z 24 architektkami i kobietami zajmującymi się tematami wokół architektonicznymi.
Jakby luksusowo. Przewodnik po architekturze Warszawy lat 90., Aleksandra Stępień-Dąbrowska
Aleksandra Stępień-Dąbrowska zebrała w swojej książce 94 budynki wybudowane w Warszawie lat 90., w czasie, który z jednej strony był dekadą spektaklu i reprezentacyjności, a z drugiej przejściowości i niedostatku. Wybór ten jest pełnym przekrojem ówczesnych tendencji w projektowaniu. Można w nim znaleźć budynki dobrze znane i opisane jak Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie czy Hotel Sobieski oraz te dopiero czekające na odkrycie – na przykład zespół mieszkalny przy ulicy Konstancińskiej. Ta książka może być ciekawym prezentem dla architekta /architektki jak też dla miłośnika/miłośniczki Warszawy.
