Świetlista republika

Opis
Andrés Barba, Świetlista republika
Gdzieś na skraju dżungli, w fikcyjnym miasteczku San Cristóbal wciąż piszczy bieda, ale powoli tworzy się już klasa średnia, koegzystująca – nie bez napięć – ze rdzenną populacją Indian, która z oporami przechodzi na stronę „cywilizacji”. W tym nowym ładzie, gdzie asfaltowe drogi przecinają połacie błota, nagle pojawia się grupa dzieci w wieku od 9 do 13 lat. Początkowo nic nie robią, po prostu są, wprowadzając niepokój samą swą innością – porozumiewają się w nieznanym języku i prowadzą życie rządzące się niepojętymi dla obywateli San Cristóbal prawami. Dzieci pozbawione opieki dorosłych są brudne, bezdomne i głodne, zdają się jednak szczęśliwe i wcale nie chcą być na łono społeczeństwa przywracane. Ich odrębność, odczuwana jako prowokacyjna, burzy kruchą równowagę zbiorowości, która dopiero co zdobyła swoje przywileje i umościła się we względnym komforcie. Zaburzona dynamika wspólnoty w konsekwencji prowadzi do tragedii.
Ponoć inspiracją dla Świetlistej republiki był nominowany do Oskara polski film dokumentalny Dzieci z Leningradzkiego (2005), w którym Andrzej Celiński i Hanna Polak pokazali z jednej strony dławiącą obojętność moskwian na nieletnich mieszkańców dworca, z drugiej – fascynujący świat zabawy i wyobraźni, jaki dzieci potrafią wykreować, by przetrwać. Andrés Barba poruszone przez nich wątki rozwija, ale też dopowiada, uzupełnia, przetwarza. Przede wszystkim buduje w swojej książce arcyciekawą postać narratora, świadka wydarzeń, które miały miejsce dwadzieścia lat wcześniej, a teraz są przez niego relacjonowane, przy czym rewiduje on swój własny wkład w bieg wypadków.
Świetlistą republikę czyta się z jednej strony jak reportaż – narrator, urzędnik państwowy, opowiada przezroczystym, faktograficznym stylem, z drugiej, jak powiastkę filozoficzną – funkcjonariusz publiczny ma słabość do moralizowania i poszukiwania uniwersalnych wzorców, wreszcie jak thriller – Barba, zapalony czytelnik powieści gotyckich, potrafi budować napięcie. To pomieszanie narracyjnych porządków tworzy abstrakcyjną konstrukcję, w której fabuła i bohaterowie nabierają symbolicznych i archetypowych znaczeń. Skondensowana, wciągająca hipnotycznym rytmem zdań proza Barby porusza fundamentalne kwestie. Co się dzieje ze społeczeństwem, które nie pozwala na twórczy bunt młodych. Co się dzieje z dziećmi, gdy dorośli wobec nich abdykują i przestają traktować je jak dzieci. Jak dobrobyt wpływa na retorykę ksenofobii i wykluczenia. Jaki jest mechanizm powstawania teorii spiskowych i fake newsów. Jak zarządzanie strachem rodzi przemoc.
W Świetlistej republice dochodzi do niejednego morderstwa. Odpowiedź na pytanie, kto zabił, nie jest bynajmniej jednoznaczna. Sprawy nie ułatwia nam narrator – rozdarty, pełen wątpliwości, ułomny. Z jednej strony budzący sympatię swoją szczerością i zdolnością do bezlitosnej autoanalizy, z drugiej nieznośny w swoich skłonnościach do perorowania i pompatycznych sformułowań, konformistycznych posunięciach, naiwnej wierze we znaki, oderwanym od uczuć sentymentalizmie. Irytujący, lecz bardzo ludzki. Zwłaszcza w tych momentach, gdy nie boi się spojrzeć we własne jądro ciemności. „Ilekroć mam pokusę, żeby myśleć o sobie zbyt dobrze, wystarczy mi sobie przypomnieć, że przez dwa dni torturowałem dwunastoletnie dziecko, żeby wydało swoich towarzyszy” – wyznaje. Oprawca jest w każdym z nas, nie każdy jest wystarczająco dorosły, by to dostrzec.
- opis wydawcy
• Polecamy także inne książki opublikowane przez Wydawnictwo Filtry
• Mogą spodobać Ci się również: Potosí. Góra, która zjada ludzi, Centuria. Sto krótkich powieści rzek, Śmierć Viveka Ojiego
Dane techniczne
Wydawnictwo | Warstwy |
Autor | Andrés Barba |
Tłumaczenie | Katarzyna Okrasko |
Język | Polski |
ISBN/ISSN/EAN | 978-83-957973-2-3 |
Rok wydania | 2020 |
Liczba stron | 224 |
Okładka | Twarda |
Wymiary | 137 mm × 205 mm |