Małopolski Instytut Kultury, Autoportret 81 (2/2023) - Samoorganizacja

W numerze o samoorganizacji przeplatają się dwa zasadnicze nurty. Po pierwsze, w kontekście wojny w Ukrainie przyglądamy się zdolności naszych sąsiadek i sąsiadów do tworzenia poziomego, sieciowego państwa. Sięgamy do doświadczenia dla społeczeństwa Ukrainy formacyjnego – Majdanu z 2014 roku. Analizujemy przykłady oddolnych architektonicznych i artystycznych odpowiedzi na sytuację uchodźczą już w czasie pełnoskalowej wojny, na siłę, z jaką ruchy obywatelskie przystąpiły do tworzenia schronień, mniej lub bardziej podstawowych. Architektura się zmienia: z formy przestrzennej w ludzką aktywność, zdolność do myślenia o przyszłości wbrew otaczającej brutalności wojny. W rozmowie z Natalią Raczkowską Joanna Kusiak przywołuje minioną odbudowę Warszawy i przyszłą syryjskiego Homs, by wyjaśnić, czym jest radykalna nadzieja, która popycha do działania nawet w sytuacji miastobójstwa.

Drugi wątek dotyczy architektury oddolnej, samorzutnej, anarchitektury. Wywraca hierarchie, ignoruje porządki, dowartościowuje kolektywny wysiłek. Często jest wykluczana z oficjalnych podręczników i dyskursów, pomijana. Ona również opowiada o ludzkiej sprawczości, empatii i zdolności do współpracy. Jest ciągłym ruchem, zmianą, na którą ubywa miejsca w zawłaszczanej przez pieniądz i rentę gruntową przestrzeni.

Zebrane w tym numerze przykłady innej logiki dają nadzieję. Dowodzą, że wspólnie można przezwyciężyć zarówno marazm, jak i rozpacz.

(Nie wiem, co jest trudniejsze).

Tekst: Dorota Leśniak-Rychlak

Spis treści:

1. METAFIZYCZNA I PRAKTYCZNA ARCHITEKTURA MAJDANU
Wasyłyna Duman

2. OKNA PIERWSZEJ POTRZEBY
Aleksandra Kędziorek
Michał Sikorski
Petr Vladimirov
Zofia Jaworowska

3. RADYKALNIE RÓWNOŚCIOWE PRAKTYKI PROJEKTOWANIA
Kacper Kępiński rozmawia z Anastasiją Ponomariową

4. WAR-LIFE BALANCE
Kinga Zemła rozmawia ze Sławą Balbekiem

5. KAMIZELKA KULOODPORNA Z PAJĘCZYNY
Borys Filonenko

6. HORYZONTALNE PAŃSTWO SIECIOWE
Artur Wabik

7. CODZIENNE PRAKTYKI ŻYCIA I OPORU
Inga Hajdarowicz

8. JESZCZE WSZYSTKO MOŻEMY STWORZYĆ
Natalia Raczkowska rozmawia z Joanną Kusiak

9. FLOATING UNIVERSITY W BERLINIE: MIEJSCE UCZENIA NATUROKULTURY
Gilly Karjevsky, Rosario Talevi

10. WSZYSCY JESTEŚMY ANARCHISTAMI (ALBO POWINNIŚMY BYĆ)
Dorota Jędruch

11. CASA DO POVO, CZYLI MIEJSKA UTOPIA POLSKICH ŻYDÓW W SÃO PAULO
Jakub Szczęsny

12. INNE PASTWISKA
Zofia Piotrowska, Wojciech Mazan

13. PRZYJEMNOŚĆ ROBIENIA MIASTA
Zuzanna Kasperczyk-Brodecka

• Zobacz także inne numery czasopisma Autoportret