Zielone utopie 0
Zielone utopie

Ważne i otwierające głowę książki o kształtowaniu przestrzeni w miastach, projektowaniu z poszanowaniem każdej istoty (nie tylko ludzkiej), korzystaniu przyjemności z przebywania wśród natury oraz o jej artystycznej interpretacji. Składnikiem, które je łączy jest przyroda, której w miastach – dla dobra nas wszystkich – powinno być jak najwięcej. Oczywiście są tacy, którzy uważają, że beton czyni miasto – my uważamy, że miasto to ludzie, kwiaty, zwierzęta, owady, ptaki, grzyby, gleba, kamienie, woda, drzewa, krzaki, powietrze. Polecamy kilka wątków wprowadzających do wrażliwości wspólnego zamieszkiwania i solidarności międzygatunkowego sąsiedztwa.

 

🛒 Miasta-ogrody jutra, Ebenezer Howard, przekład: Martyna Trykozko, Centrum Architektury, 2015

Utopią o mieście-ogrodzie jest praca Ebenezera Howarda. Żeby zrozumieć kontekst tej książki, należy uświadomić sobie warunki mieszkaniowe epoki industrialnej w Anglii pod koniec XIX wieku. W czasach prosperity gospodarczego ludność wiejska tłumnie migrowała do miast. Niestety infrastruktura nie była przygotowana na taką ilość mieszkańców. Ebenezer Howard urbanista-amator opracował koncepcję miasta idealnego. Zbudowanego na ludzką miarę, z równomiernym dostępem do dóbr natury, kultury i instytucji publicznych, stwarzającego przestrzeń do rozwijania więzi społecznych, miasta samowystarczalnego. Przy tych wszystkich założeniach bardzo ważna była też ekonomia, przekładająca się na dostępność rozwiązań urbanistycznych tego typu. Dzisiaj, 100 lat po napisaniu, traktat Howarda nadal inspiruje do projektowania idealnego, zrównoważonego miasta.

 

🛒 Wieśland, czyli miejska fantazja kryta strzechą, Jan Szeliga, Krzysztof Janas, Fundacja im. Stefana Kuryłowicza, 2020

Praca Jana Szeliga i Krzysztofa Janas jest przewrotną odpowiedzią na zbyt szybką formę życia w mieście, braku formy odpoczynku od miejskiego pędu i potrzebę wiejskiej ciszy. Tytułowy „Wieśland” to projekt nietuzinkowego parku rozrywki, który mógłby zostać wzniesiony w sąsiedztwie Stadionu Narodowego w Warszawie. Autorzy bawią się konwencją i proponują wiejską sielankę w otoczeniu wieżowców. Projekt skłania do refleksji nad współzależnością miasta, natury i środowiska oraz relacji centrum wobec peryferii. Inicjuje temat przyszłości architektury miejskiej i sposobie wypoczywania jego mieszkańców.

 

🛒 ZOEpolis. Budując wspólnotę ludzko-nie-ludzką, praca zbiorowa, Fundacja Bęc Zmiana, 2020

Projektując przedmioty, architekturę czy przestrzeń zazwyczaj myśli się o korzyściach tylko jednego gatunku – ludzkiego. Przeważnie, jeśli włączamy do projektowania nie-ludzi (czyli rośliny, zwierzęta, owady, grzyby itp.), to myślimy o nich w kategoriach konsumpcyjnych lub ochrony przyrody. A gdyby poszukać innego punktu widzenia? Koncept ZOEpolis stara się włączyć istoty nie-ludzkie w proces projektowania oraz uwzględniania ich perspektywy przy opracowywaniu nowych przestrzeni, produktów i usług. Jest to ćwiczenie w projektowaniu jak najbardziej realnej utopii, w żądaniu niemożliwego, a jednocześnie przewodnik po zakamarkach owego „Zoepolis”, gdzie między kostkami brukowymi rośnie babka lekarska, a muszki owocówki dostają swoją własną porcję wina w bezpiecznym naczyniu.

 

🛒 Superorganizm. Awangarda i doświadczenie przyrody, praca zbiorowa, Muzeum Sztuki w Łodzi, 2017

Jeśli chodzi o interpretacje artystyczne, polecamy katalog do wystawy o takim samym tytule, zorganizowaną przez MS2 w Łodzi z okazji obchodów stulecia awangardy w Polsce. Wystawa pokazywała, w jaki sposób w sztuce przełomu XIX i XX wieku odcisnęła się zmiana relacji człowieka i środowiska. Tytułowy „Superorganizm” to metafora ekspansywności ludzkości, który intensywnie przekształcając środowisko, rozwija cywilizację, a zarazem prowadzi do degradacji Ziemi. Publikacja jest podzielona na dwie części. W pierwszej znajdziemy przegląd tego, jak sztuka awangardowa relacjonowała zmiany relacji człowieka i natury, rozwój nauki i technologii. Druga zawiera zbiór eseji uznanych badaczy awangardy – Fae Brauer, Iwony Luby, Jacoba Wamberga i Isabelle Wȕnsche.

🛒 Książka jest też dostępna w wersji angielskiej.

 

 

🛒 365 drzew, Cecylia Malik, Fundacja Bęc Zmiana, 2011

Publikacja jest zapisem performatywnego projektu Cecylii Malik, która przez okrągły rok, od 25 września 2009 codziennie wspinała się na jedno drzewo, co było skrupulatnie dokumentowane na zdjęciach i udostępniane na Facebooku. Początkowo czysto artystyczna akcja przerodziła się w aktywizm ekologiczny i stała się impulsem do podjęcia dyskusji na tematy lokalnego zagospodarowania przestrzennego. Książka stanowi podsumowanie tej akcji, a fotografie są opatrzone tekstami interpretatorów projektu m.in. Sylwii Chutnik i Adama Wajraka.

 

🛒 Mandragora – klasyfikacje, Małgorzata Gurowska, Monika Rogowska-Stangret, Fundacja Bęc Zmiana, 2020

Mandragora – roślina wyglądająca jak człowiek, rozpalała wyobraźnię i uruchomiła kaskadę teorii, wierzeń, metafor i przypowieści. Najnowsza publikacja Fundacji Bęc Zmiana to opowieść utkana z faktów i fikcji. Zbiór przechwyceń, interpretacji, wycinków prasowych, opisów botanicznych, refleksji filozoficznych, opisów medycznych, a nawet przepisów na magiczne specyfiki. To wielowątkowa opowieść o ludziach i innych gatunkach, a także o świecie, który wymyka się wszelkim próbom jego porządkowania i klasyfikowania.

 

🛒 Seks w wielkim lesie, Łukasz Łuczaj, Korporacja Ha!Art, 2020

Książka Łukasza Łuczaja to literacka pochwała radosnego, pozytywnego seksu w naturze. Stanowi zarówno praktyczny przewodnik, jak i esej odnoszący się do sztuki i etnografii. Jest napisana językiem naukowca-biologa z nutą ironii i humoru. Równocześnie prowadząc wywód z zakresu botaniki, opowiada o skrępowaniu i wyzwoleniu. Próbuje obudzić w czytelniku pierwotną energię, odsunąć wstyd wbudowany przez kulturę i przywrócić do świata natury, której jesteśmy częścią.

 

🛒 Krzak Papier Issue 2, Spółdzielnia "Krzak", 2020

Ostatnią polecaną przez nas publikacją jest anglojęzyczne wydawnictwo Spółdzielni „Krzak”. Zaproszeni autorzy i autorki przyglądają się strategiom zakorzeniania. Badają znaczenie oraz konsekwencje relacji z ziemią z perspektywy ekologicznej, politycznej oraz intymnej, emocjonalnej. Dodatkowym atutem publikacji jest to, że po przeczytaniu można ją kompostować 😊

 

🛒 Plantacja, Alicja Patanowska

Na koniec zachęcamy, żeby zaprosić trochę natury do własnych mieszkań, dzięki naczyniom ułatwiającym hodowlę i obserwację roślin. Ceramika Patanowskiej służy do rozsad oraz hodowli roślin z cebul i dużych pestek. Są wykonane z porcelany twardej, która jest najszlachetniejszym materiałem, używanym do produkcji ceramiki stołowej. 

Komentarze do wpisu (0)

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper.pl