Do Bęc Księgarni zaprosiliśmy znakomitych projektantów książek i poprosiliśmy ich, żeby wcielili się w role księgarzy. Wybrali książki, które szczególnie polecają naszym klientom. Oto lista Kuby Marii Mazurkiewicza, projektanta, artysty i wykładowcy na Wydziale Badań Artystycznych i Studiów Kuratorskich Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie:
Elementarz stylu w typografii, Robert Bringhurst
Jeśli mówimy o książkach to oprócz ich wymyślenia i napisania ważnym elementem jest również ich zaprojektowanie. Ażeby wiedzieć, jak czytelnie i sensownie podać treść warto sięgnąć po podręcznik. Dlatego studentkom, z którymi drążymy wątki typograficzne, polecam zwykle całkowicie wyczerpującą Typografię książki. Podręcznik projektanta Michaela Mitchella i Susan Wightman, lub bardziej syntetyczny Elementarz stylu w typografii Roberta Bringhursta. Zasady i dobre praktyki dobrze znać, ale co ważne – czasem równieżwarto je łamać!
Narzędziownia. Jak badaliśmy (niewidzialne) miasto,
Rafał Drozdowski, Maciej Frąckowiak, Marek Krajewski, Łukasz Rogowski
Rodzajem podręcznika jest również Narzędziownia, zawierająca opis metody badawczej zastosowanej do niewidzialnego miasta, czyli tego jak ludzie dostosowują przestrzeń urbanistyczną do swoich potrzeb. Kilkuletni proces badawczy został przedstawiony w książce Niewidzialne miasto (red. Marek Krajewski), zaś Narzędziownia to publikacja towarzysząca. Dzięki temu fascynującemu, dwutomowemu dziełu spoglądamy na miejską tkankę poprzez codzienną ludzką aktywność, a nie wielkie plany władz, czy architektów. Są tu kolorowe balkony i ogródki, wydeptane ścieżki i nielegalne reklamy. Czyli miejska esencja. Narzędziownia, jak przystało na podręcznik, jest bardzo pragmatyczna zarówno jeśli chodzi o opis narzędzi badawczych jak i projekt publikacji.
Futerał. O urządzaniu mieszkań w PRL-u, Agata Szydłowska
Trochę podobnie jak przy opisywanym wyżej Niewidzialnym mieście, również w nowej książce Agaty Szydłowskiej jest dużo o tym, że codzienne praktyki ludzi różnią się znacznie od koncepcji powstałych na projektanckich rysownicach, czy komputerach. A dizajnerskie aranżacje, meble i inne przedmioty wypełniające stronice modnych magazynów tworzą wyobrażenia zamieszkiwania niezgodne z powszechną rzeczywistością. Autorka opowiada o tym, jak z zamieszkiwaniem w Polsce radzono sobie od wojny przez cały PRL. Co istotne opowieść o czterech ścianach osadzona została w szerokim kontekście społeczno-historycznym, który opowiadany jest głosem zaczerpniętym z pamiętników i wypowiedzi przeciętnych mieszkańców Polski Ludowej. Do zanurzenia się w treść publikacji zachęca okładka stworzona przez Mariana Misiaka. Miałem wielką ochotę wybrać jeszcze jedną książkę, w której opracowanie zaangażowany był ten projektant, ale genialny Kult Jednostki, o najbardziej popularnym w Polsce modelu pociągu – EN57 został wyprzedany. Dlatego o pociągach będzie następna pozycja.
Ostre cięcie. Jak niszczono polską kolej, Karol Trammer
Pierwsze dwadzieścia lat swojego życia przeżyłem na wsi, i mimo że moja rodzinna miejscowość znajduje się przy szlaku kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, to i tak w latach 90. i pierwszej dekadzie XXI wieku, doświadczyłem upadku prowincjonalnego transportu publicznego (teraz jest tu jeszcze gorzej). Karol Trammer, niestrudzony wydawca kolejowego zina „Z biegiem szyn”, w reporterski sposób wykłada powody obecnej sytuacji. Niezależnie od władzy, kolej zasadniczo była i jest zwijana. Zamykanie połączeń do mniejszych miejscowości ogranicza dopływ pasażerów na główne linie, co zamiast zwiększać rentowność, zmniejsza ilość korzystających z kolei. Procesy te ograniczają możliwości ludzi na prowincji, uwiązują ich do samochodów i prowadzą do wyludniania się mniejszych miejscowości. Książka została wydana w serii Krytyki Politycznej, za której projekt odpowiada Marcin Hernas – na szczęście! Pamiętam pierwsze książki tego wydawcy, np. Drżące ciała. Rozmowy z artystami Artura Żmijewskiego, których nie dało się czytać z czysto graficznych powodów. Kolumna tekstu była niezwykle szeroka, wypełniała stronę od krawędzi do krawędzi, co powodowało nieustanne gubienie wątku. To przykład na to, że kompozycja treści ma znaczenie.
Lokomotywa/IDEOLO, Małgorzata Gurowska, Joanna Ruszczyk, Julian Tuwim
Pozostajemy w tematyce kolejowej, choć w mniej reporterskiej odsłonie. Lokomotywa/IDEOLO to na pewno najdłuższa książka w proponowanym przeze mnie zestawie. Wykonana jest w formie harmonijki, czyli mówiąc fachowo w formacie leporello. Stopniowe rozkładanie publikacji ujawnia kolejne wagony, w których poruszone są ważkie problemy społeczne, polityczne, ekonomiczne. Autorki zinterpretowały znany wiersz Juliana Tuwima, a w zasadzie użyły go jako ramy do analizy współczesności, czy wręcz do stworzenia rodzaju manifestu. Ponadto W rękach Małgorzaty Gurowskiej opowieść stała się graficznym majstersztykiem, począwszy od nietypowej oprawy skończywszy na surowych, dosadnych ilustracjach.
KSIĄŻKA DOSTĘPNA W KSIĘGARNI STACJONARNEJ
CPN. Znak, identyfikacja, historia, Patryk Hardziej
Było o pociągach to teraz o samochodach. Patryk Hardziej, znany między innymi z popularyzacji spuścizny rodzimego projektowania graficznego (publikacje: Ogólnopolskie Wystawy Znaków Graficznych, Karol Śliwka) jest również autorem książki o identyfikacji wizualnej Centralni Przemysłu Naftowego. Jej podstawą jest brandbook, dzięki któremu zapoznajemy się z holistycznym i konsekwentnym językiem wizualnym używanym zarówno w architekturze stacji benzynowych, jak i najmniejszych nawet detalach, typu etykiety produktów. Kontakt z publikacją miał dla mnie wymiar sentymentalny, bo pomarańczowo-biała estetyka CPN-u, swego czasu była elementem naszego krajobrazu równie charakterystycznym, co wierzba rosochata :-)
Firmy, Piotr Puldzian Płucienniczak
Czy ma sens książka, w której umieszczona jest alfabetyczna lista nazw firm wygenerowana z państwowego systemu informatycznego? Ma! To z jednej strony rzeczowy zapis stanu rzeczy, z drugiej specyficzna poezja gospodarcza. Wertowanie publikacji i wyszukiwanie smaczków przedsiębiorczej kreatywności daje dużą przyjemność i wiele zaskoczeń. Również forma wydania, nawiązująca do klasycznej, żółtej książki telefonicznej jest wyjątkowo trafna. Dzieło totalne.
KSIĄŻKA DOSTĘPNA W KSIĘGARNI STACJONARNEJ
Wilki. Historie prawdziwe, Michał Figura, Aleksandra i Daniel
Mizielińscy
Było dużo o mieście i maszynach, na koniec o faunie. Duet Aleksandra i Daniel Mizielińscy jest znany z wielu niesłychanych książek, dedykowanych głównie dzieciom. Choć np. ich Daj gryza, oprócz wielu ciekawostek kulturowo-kulinarnych, jest po prostu świetną książką kucharską, z której korzysta wiele dorosłych osób (np. ja). Wilki to dotychczas najbardziej rozbudowany komiks autorstwa Mizielińskich. Wspólnie z przyrodnikiem Michałem Figurą opowiadają historię kilku wilków żyjących w różnych miejscach w Polsce. Przedstawione zostały zwyczaje życia tych zwierząt, metody pracy przyrodników, którzy badają populację, ale też niebezpieczeństwa czyhające na wilki z rąk ludzi. Mimo dokumentalnego, często bardzo informacyjnego charakteru historia jest bardzo poruszająca. Wilki to komiks nie tylko bardzo fajnie narysowany, ale też zaprojektowany, jeśli chodzi o prezentację podania danych, zależności i procesów. Książka dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
Książki wybrane przez Magdalenę Frankowską, Kubę Mazurkiewicza, Annę i Magdę Piwowar oraz Jakuba PIONTEGO Jezierskiego można oglądać w Bęc Księgarni (ul. Mokotowska 65) do końca października 2023 roku. Przygotowali oni również mikrointerwencje graficzne.
Projekt powstał dzięki wsparciu finansowemu Staromiejskiego Domu Kultury i Miasta Stołecznego Warszawy oraz towarzyszy konkursowi na Ulubioną Księgarnię Warszawy.
Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana jest beneficjentką programu własnego Instytutu Książki „Certyfikat dla małych księgarni” 2022-2023.