Wszystkie największe kryzysy – światowe i lokalne – sztuka wyczuwa z wyprzedzeniem. Wskazuje je, używając bardzo różnorodnych narzędzi dostępnych dziś artystom i artystkom. W tym zestawieniu zebraliśmy książki o sztuce współczesnej, które pokazują, że sztuka dziś to bardzo bogata i różnorodna przestrzeń aktywizmu, tworzenia platform sprzeciwu istotnych dla budowania debaty społecznej.
🛍️ Prawda jest konkretna. Artystyczne strategie w polityce. Podręcznik, red. Florian Malzacher
Publikacja Prawda jest konkretna powstała na obozie-maratonie artystycznym zorganizowanym w trakcie festiwalu steirischer herbst w austriackim Grazu. Jaką rolę ogrywa sztuka w społecznych i politycznych zawirowaniach? Jest narzędziem kształtowania świata, czy jego odbiciem? Książka zawiera opisy 99 strategii i taktyk artystycznych, zaprezentowanych przez praktyków z całego świata podczas festiwalu. Książka dokumentuje przykłady sztuki zaangażowanej i artystycznego aktywizmu naszych czasów.
🛍️ Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi, Joanna Krakowska
Książka Joanny Krakowskiej na chwilę przeniesie nas do Nowego Jorku, gdzie udamy się do klubów, piwnic, na sceny i na ulice. Odmieńcza rewolucja to historia performansu, queeru, Nowego Jorku, kontrkultury i zarazem popkultury. Równocześnie autorka przedstawia temat w kontekście społeczno-politycznym. Pokazuje powiązanie sztuki z polityką, walkę o wolność artystyczną, przenikanie się undergroundu i mainstreamu.
🛍️ Performans oporu, Agnieszka Sosnowska
Książka Agnieszki Sosnowskiej – badaczki, zajmującej się praktykami artystycznymi na styku sztuk performatywnych i wizualnych, to spis osobistych doświadczeń i zbiór wywiadów z artystami z okresu PRL. Rozmowy te dotyczyły problematyki pojęcia performansu oporu, a także możliwości tworzenia sztuki zaangażowanej i sensu radykalnych gestów w czasach PRL i dzisiaj.
🛍️ Sztuka idzie na wolność. Sztuka w PRL, CSRS i WRL w latach 80. XX wieku / Art breaks free. Art in the PRL, CSRS and WRL in the 1980s, Red. Igor Wójcik
W latach 80. miało miejsce bezprecedensowe zjawisko, jakim był rozwój kultury niezależnej w krajach Europy Środkowej (w PRL, CSRS i WRL). Ruchy wolnościowe wyrażane poprzez sztukę były odpowiedzią na reżimową przemoc. Sztuka stanęła w obronie takich wartości jak wolność, godność i respektowanie praw człowieka. W publikacji tej autorzy analizują postawy artystyczne wobec doświadczenia komunizmu w krajach usytuowanych na geograficznych i ekonomicznych obrzeżach Europy.
🛍️ Things We Do Together. The-Post Reader, Red. Marianna Dobkowska, Krzysztof Łukomski
Zarówno w sztuce, jak i w życiu codziennym, kapitalizm i skrajny indywidualizm prowadzą do zaniku wspólnot i do pogłębiania nierówności społecznych. Współdziałanie może być sposobem na przełamanie obowiązujących systemów. Things We Do Together. The Post-Reader to zbiór esejów o sztuce i rozmów z praktykami, opowiadających o swoich doświadczeniach i obserwacjach długotrwałych procesów zachodzących na styku sztuki, edukacji i aktywizmu. Bohaterowie książki – artystki, aktywiści, badaczki, edukatorzy w miejscach, gdzie zawodzą instytucje, stwarzają własne, a sztukę traktują jako narzędzie do budowania wspólnoty. Stawiają na pracę w grupie, solidarność i ekonomię daru. Wytwarzają nowe systemy nauczania i oduczania, nowe ekonomie i przestrzenie wyobraźni. W książce jest przedstawionych wiele sposobów wspierania i tworzenia wspólnot. Można ją też traktować jak swoisty przewodnik po postawach i inspirację do działania.
🛍️ Points of Convergence. Alternative views on performance, Marta Dziewańska, André Lepecki
W książce Points of Convergence Alternative Views on Performance, teoretycy i praktycy performansu zagłębiają aspekty tej formy sztuki, która wchodzi w świat mediów polityki i życia społecznego. Doszukują się genealogii performansu, analizują kwestie jej dokumentacji, cielesności i czasowości. Wszystko to jest poparte fascynującymi przykładami z różnych zakątków świata. „Książka zbiera materiały przygotowane w ramach programu badawczego poświęconego performansowi, realizowanego w Muzeum w 2014 i 2015 r.”
🛍️ Post-Post Soviet? Art, Politics & Society at the Turn of the Decade, Ekaterina Degot, Marta Dziewańska, Ilja Budraitskis
Dojście do władzy partii wspieranych przez Władimira Putina drastycznie zmieniło scenę artystyczną Rosji. Nowe czasy przyniosły z jednej strony sztukę skrajnie skomercjalizowaną, finansowaną i kontrolowaną przez oligarchów, a z drugiej silny ruch artystów walczących o wolność ekspresji. Publikacja zawiera opis społeczności młodych, rosyjskich artystycznej artystów w kontekście społeczno-politycznym Rosji. To książka, która może pomóc zrozumieć współczesne czasy.
